W dniu 6 czerwca 2022 roku w przestrzeni Powiatowej i Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej im. Wiktora Bazielicha w Starym Sączu gościła delegacja Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej: Waldemar Rataj – dyrektor instytucji, Roman Graczyk – pełnomocnik Dyrektora ds. programowych i rozwoju Muzeum, Agnieszka Jendrzejczak – współpracownik Muzeum.
Podstawowym celem MPRŻ jest pokazanie bohaterskich postaw Polaków, którzy w czasie okupacji niemieckiej pomagali Żydom, ryzykując życie swoje i swoich rodzin. W bezpośrednim otoczeniu Muzeum w Markowej stworzono Sad Pamięci dedykowany Polakom, którzy w miastach, miasteczkach i wsiach całej przedwojennej Polski w czasie niemieckiej okupacji z narażeniem życia ratowali skazanych na zagładę Żydów. Sad w Markowej nawiązuje z jednej strony do sadowniczej pasji patrona Muzeum, Józefa Ulmy, a z drugiej – do Ogrodu Sprawiedliwych na Wzgórzu Pamięci Instytutu Yad Vashem w Jerozolimie.
Współpracę z podkarpacką instytucją kultury nawiązano w 2021 roku w związku z wdrożeniem w Starym Sączu inicjatyw popularyzujących pamięć o Sprawiedliwych wśród Narodów Świata i Ofiarach Holocaustu: Europejskiego Dnia Pamięci o Sprawiedliwych oraz Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką – realizowanych w ramach autorskiego projektu dydaktyczno-wychowawczego „Był sobie sztetl…” objętego honorowym patronatem więźniarki krakowskiego getta i Auschwitz – Birkenau Bronisławy – „Niusi” Horowitz-Karakulskiej oraz naukowca Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. dr. hab. med. Aleksandra Skotnickiego.
W spotkaniu – mającym na celu ustalenie zasad współpracy w zakresie wspólnie podejmowanych i realizowanych inicjatyw edukacyjnych w przyszłości – uczestniczyli przedstawiciele starosądeckich instytucji: Monika Jackowicz – Nowak – dyrektor Powiatowej i Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej im. Wiktora Bazielicha w Starym Sączu, Marta Sowa – kierownik ds. filii bibliotecznych, Jadwiga Postawa – reprezentująca Szkołę Podstawową nr 1 im. ks. prof. Józefa Tischnera w Starym Sączu.
W gmachu Urzędu Miejskiego przedstawiciele Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej spotkali się także z burmistrzem Starego Sącza – Jackiem Lelkiem. Pomysłodawcom współpracy instytucji towarzyszyły także: Elżbieta Bodziony – dyrektor Szkoły Podstawowej nr 1 im. ks. prof. Józefa Tischnera w Starym Sączu oraz Barbara Dyrek – wicedyrektor SP 1.
Inicjatywy – związane z kulturą pamięci – proponowane młodzieży, kadrze pedagogów i bibliotekarzy koncentrować się będą wokół projektu „Akademia Sprawiedliwych”.
Jadwiga Postawa