Nagroda Szczęsnego Morawskiego
Laureaci
XVII EDYCJA NAGRODY
5 lipca 2024 roku, podczas uroczystości w Powiatowej i Miejsko-Gminnej Bibliotece Publicznej w Starym Sączu, przyznano Nagrody „Sądecczyzna” im. Szczęsnego Morawskiego, w ramach XVII dorocznej edycji Nagrody, za książki historyczne wydane w roku 2023.
Sympatyków badań nad dziejami Sądecczyzny powitała i spotkanie prowadziła dyrektor starosądeckiej biblioteki Monika Jackowicz-Nowak. O celach i dorobku Nagrody poinformował dr Robert Ślusarek, dyrektor Muzeum Ziemi Sądeckiej. Decyzję Kapituły przedstawiła Bożena Mściwujewska-Kruk, była redaktor naczelna „Almanachu Muszyny”.
W kategorii prac indywidualnych
- Nagrodę otrzymał profesor dr hab. Jerzy Rajman za książkę Zamek Królewski w Nowym Sączu: (około 1300-1611), wydawca Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
W kategorii prac zbiorowych
- Nagrodę otrzymali autorzy książki Utracone, ocalone: historia powstania i rozpadu zbiorów Muzeum Ziemi Sądeckiej oraz powojenne losy Muzeum w Nowym Sączu: katalog wystawy, pod redakcją Beaty Wierzbickiej, wydawca Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu.
Decyzją Prezydium Kapituły Wyróżnienie otrzymała
- Anna Totoń za pracę Wspomnienia oraz całokształt działalności wydawniczej na rzecz zachowania w zbiorowej pamięci ważnych faktów z historii Sądecczyzny.
Laudację wysoko oceniającą pracę profesora Jerzego Rajmana wygłosił, zgodnie z tradycją Nagrody, jej ubiegłoroczny laureat dr hab. Tadeusz Trajdos, emerytowany profesor Instytutu Historii PAN. Uczestniczący w uroczystości Paweł Łabuda – członek zarządu Powiatu Nowosądeckiego w Nowym Sączu, w imieniu Starosty Tadeusza Zaremby wręczył profesorowi Jerzemu Rajmanowi wyróżnienie „Złote Jabłko Sadeckie”. Laureat zgodnie z regulaminem Nagrody został zaproszony w skład Kapituły. Końcowym akcentem spotkania było wystąpienie Jacka Lelka, Burmistrza Starego Sącza.
Głos zabrali: prof. dr hab. Tadeusz Trajdos, Jarosław Suwała – Prezes Sądeckiej Agencji Rozwoju Regionalnego, dr Jakub Bulzak, dr Piotr Wierzbicki, Danuta Sułkowska.
XVI EDYCJA NAGRODY
7 lipca 2023 roku w trakcie uroczystości w siedzibie Powiatowej i Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Starym Sączu wręczone zostały Nagrody i Wyróżnienie w ramach XVI edycji dorocznej honorowej Nagrody „Sądecczyzna” im. Szczęsnego Morawskiego.
Kapituła Nagrody, na podstawie analizy książek wydanych w roku 2022, postawiła przyznać trzy Nagrody i jedno Wyróżnienie.
Nagrody w kategorii prac indywidualnych
- Tadeusz M. Trajdos, Warsztat malarski Alojzego Zompha w Bardiowie oraz Wiktora Zompha w Bardiowie i Krynicy w drugiej połowie XIX wieku, Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich, Warszawa, 2022.
- Robert Kowalski, Z biegiem rzeki Łososiny, Szkice historyczne: ludzie, miejsca, wydarzenia, Towarzystwo Historyczne Oddział w Nowym Targu, Łososina – Nowy Targ, 2022.
Nagroda w kategorii prac zespołowych
- Katalog wystawy Dworki, pejzaże, portrety. Twórczość Bronisławy Rychter-Janowskiej, Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu, Nowy Sącz, 2022, redakcja: Anna Florek, Edyta Ross-Pazdyk, Justyna Stasiek-Harabin.
Wyróżnienie przyznane przez prezydium Kapituły
- Małgorzata Bajorek, Kinga Polańska, Ślad, Stowarzyszenie „Klucz Muszyński” w Muszynie, Muszyna, 2022.
Nagrody w obecności członków Kapituły wręczyli członkowie jej prezydium: Monika Jackowicz-Nowak, dr Robert Ślusarek oraz Bożena Mściwujewska-Kruk, a także zaproszeni goście Edward Ciągło członek Zarządu Powiatu Nowosądeckiego i Burmistrz Starego Sącza Jacek Lelek.
Zgodnie z tradycją Nagrody, laudacje wygłosili laureaci jej ubiegłorocznej edycji – dr Agata Tobiasz, w imieniu Bogdana Potońca laudacje odczytał Sylwester Rękas.
W imieniu Starosty Powiatu Nowosądeckiego Marka Kwiatkowskiego gratulacje nagrodzonym i wyróżnionym przekazał Edward Ciągło członek Zarządu Powiatu Nowosądeckiego oraz odznaczył profesora Tadeusza Trajdosa Złotym Jabłkiem Sądeckim, a Roberta Kowalskiego srebrnym.
Stosownie do regulaminu Nagrody profesor Tadeusz Trajdos oraz Robert Kowalski, autorzy nagrodzonych prac indywidualnych, zostali zaproszeni w skład Kapituły Nagrody. Artystyczne pamiątkowe plakiety dla nagrodzonych, podobnie jak w latach minionych, wykonał znany sądecki konserwator sztuki Józef Stec.
Nad całością spotkania czuwali Bożena Mściwujewska-Kruk i Ryszard Kruk – współtwórcy Honorowej Nagrody „Sądecczyzna” im. Szczęsnego Morawskiego.
XV EDYCJA NAGRODY
1 lipca 2022 roku Starosta Nowosądecki Marek Kwiatkowski wręczył Srebrne Jabłko Sądeckie podczas spotkania z okazji XV dorocznej Honorowej Nagrody „Sądecczyzna” im. Szczęsnego Morawskiego za najlepszą publikację dotyczącą Sądecczyzny wydaną w 2021 r. Otrzymała je dr Agata Tobiasz za pracę „Zakochany w górach. O wędrówkach Szczęsnego Morawskiego”. Kapituła honorowej Nagrody „Sądecczyzna” im. Szczęsnego doceniła również publikację „Młyny i tartaki wodne doliny Popradu” autorstwa Bogdana Potońca.
Nagrody wręczyli: radna wojewódzka Marta Mordarska, starosta nowosądecki Marek Kwiatkowski, burmistrz Starego Sącza Jacek Lelek, Bożena Mściwujewska-Kruk – redaktor naczelna „Almanachu Muszyny” oraz Monika Gubała – dyrektor Departamentu Kultury i Dziedzictwa Narodowego Małopolskiego Urzędu Marszałkowskiego.
Autorom gratulował również Robert Ślusarek – dyrektor Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, który zaznaczył, że Bożena i Ryszard Krukowie, którzy byli pomysłodawcami utworzenia nagrody, po 15 latach przekazują ją pod skrzydła Powiatowej i Miejsko-Gminnej Biblioteki w Starym Sączu. Od teraz, dyrektor Biblioteki Monika Jackowicz-Nowak wraz z Muzeum Okręgowym, Powiatem Nowosądeckim i władzami Starego Sącza będzie dbała o kolejne edycje.
Gratuluję i dziękuję, że tak wnikliwie opisujecie dzieje i kulturę Ziemi Sądeckiej – mówi starosta nowosądecki Marek Kwiatkowski. – Wasze prace to udokumentowanie historii i obyczajów naszego regionu, tego, jak wyglądało codzienne życie wiele lat temu. Dziękuję za waszą pracę, dzięki której kolejne pokolenia będą mogły dowiedzieć się, w jaki sposób funkcjonowali przodkowie.
Nad całością spotkania czuwali Bożena Mściwujewska-Kruk i Ryszard Kruk – współtwórcy Honorowej Nagrody „Sądecczyzna” im. Szczęsnego Morawskiego.
XIII i XIV EDYCJA NAGRODY
3 lipca 2020 roku, w malowniczej okolicy Miasteczka Galicyjskiego w Nowym Sączu w przepięknej Sali Reprezentacyjnej Ratusza odbyło się wręczenie XIII i XIV Honorowej Nagrody „Sądecczyzna” im. Szczęsnego Morawskiego. Ta niezwykła nagroda przyznawana jest autorom książek poświęconych historii Sądecczyzny. W tym roku wyjątkowo wręczono je z dwóch edycji, gdyż w zeszłym roku uniemożliwiła to pandemia covid-19.
Nagroda im. Szczęsnego Morawskiego jest przyznawana od 2008 r. z inicjatywy redakcji „Almanachu Muszyny”. Podczas uroczystości laureatów poprzednich edycji przypomniał Ryszard Kruk, a odczytu laureatów XIII i XIV edycji dokonała Bożena Mściwujewska – Kruk, inicjatorzy tej nagrody.
Nagrody za rok 2019 odebrali:
Marek Smoła „Dzieje parafii św. Wawrzyńca w Nowym Sączu-Biegonicach: środowisko-kościół-życie religijne”
i Sylwester Rękas za opracowanie pamiętnika „O miłości Ojczyzny nie deklamowaliśmy – wspomnienia Antoniego Sejmeja Górszczyka”
Za rok 2020 nagrodą uhonorowano Marię Brylak-Załuską, redaktora pracy zbiorowej „Krakowiacy, Lachy, Górale, Stroje wsi małopolskiej”, Annę Mlekodaj i Elżbietę Łukuś „Niedzica 1320-2020 Monografia” i Juliana Dybca „Metryka Józefińska i Franciszkańska Łącka (1787,1829)”
Przyznano również nagrodę specjalną za całokształt wieloletnich wysiłków na rzecz badania historii Sądecczyzny, a otrzymał ją Tadeusz Duda, archiwista i historyk, autor „Starosądeckiego słownika biograficznego”. Pan Tadeusz został uhonorowany również przez Starostę nowosądeckiego Marka Kwiatkowskiego Złotym Jabłkiem Sądeckim.
Chciałem oczywiście podziękować Wyróżnionemu, którego odznaczyłem naszym najwyższym odznaczeniem. Jest mi niezmiernie miło, że powstają takie utwory, które przypominają nam historię, bo gdybyście nie dbali o historię, o tradycję, o dziedzictwo kulturowe, to pewnie nasze państwo byłoby w innej sytuacji niż jest obecnie. Warto pisać o historii, to jest bardzo ciężka i żmudna praca. – mówił Starosta Marek Kwiatkowski
Dodajmy, że za Marię Brylak-Załuską nagrodę odebrał dyrektor Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu Andrzej Zarych. Laureatka zostaje jednak jak najbardziej usprawiedliwiona, gdyż dzień wcześniej odebrała Nagrodę im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”, które wręczone zostały na Zamku Królewskim w Warszawie.
Szanowni Państwo ja się w tym gronie trochę nieswojo czuję bo SOKÓŁ był tylko wydawcą, nie byłem redaktorem ani autorem żadnego z tych 10 tomów, które redagowała pani Majka Brylak-Załuska. Chciałem trochę usprawiedliwić jej nieobecność dzisiaj, bowiem wczoraj byliśmy na Zamku Królewskim w Warszawie, wróciliśmy tuż przed północą i troszkę była zmęczona tą całodniową ekspedycją, dlatego dzisiaj Jej nie ma – mówił dyrektor Andrzej Zarych – Jeśli chodzi o te 10 tomów opisujących stroje regionalne całej Małopolski, mam nadzieję, że będą one służyć wiele, wiele lat, a może i pokoleń dlatego, że była to pierwsza taka praca w naszym kraju, która podjęła się tak kompleksowego ukazania strojów regionalnych danej części Polski i tym bardziej wielki szacunek Pani redaktor Marii się za tę pracę, za ten trud należy.
Laudację dedykowaną Profesorowi Tadeuszowi Dudzie wygłosił Sylwester Rękas, kierownik nowosądeckiego oddziału Archiwum Narodowego w Krakowie.
Oprócz wymienienia osiągnięć Pana Tadeusza jako historyka wspomnę też o jego pracy w Archiwum, które jest przecież miejscem gdzie przechowuje się źródła historyczne, niezbędny materiał do pracy historyka. Pan Tadeusz urodził się w mieście naznaczonym przeszłością w Starym Sączu. Wychowywał się w trudnych latach powojennych, urodził się jeszcze podczas okupacji. Po ukończeniu szkoły średniej studiował historię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jego praca magisterska poświęcona była stosunkom polsko-niemieckim. Zaraz po studiach, po krótkim epizodzie pracy w Muzeum PTTK w Muszynie, związał się na całe swoje życie zawodowe z nowosądeckim oddziałem Archiwum Państwowego. Rozpoczął pracę w 1967 roku. 35 lat kierował naszą instytucją, wówczas Archiwum Państwowym. Uratował wiele cennych akt, wydobywając je z różnych miejsc. Wówczas materiały archiwalne traktowane były po macoszemu. Taka sytuacja trwała jeszcze powiedzmy 20 lat temu, jak zaczynałem pracę, miejsce przechowywania archiwaliów w różnych instytucjach było dosyć problematyczne i trudne, więc można sobie wyobrazić jak to wyglądało 40 lat temu. Opracował wiele cennych zespołów archiwalnych, tutaj wymienię Starostwo Powiatowe w Nowym Sączu, czy akta miasta Krynicy. Włączył się też wkrótce w pracę oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego. Był bardzo pracowity, pomimo, jak to określają jego przyjaciele, wrodzonej nieśmiałości był pełen inicjatywy, jak wspominają też spokojny, ale jak chodziło o sprawy dla niego ważne bywał nieustępliwy. jest autorem około 70 publikacji naukowych, popularnonaukowych czy źródłoznawczych z regionu szeroko rozumianej ziemi sądeckiej i małopolski. Prace te były zazwyczaj nowatorskie i oparte o dogłębną kwerendę archiwalną. Kiedyś mówiło się tak z francuska „chapeau bas” – czapki z głów, dziś powiedzielibyśmy z angielskiego “respect”, szacunek Panie Tadeuszu.
Nie zabrakło również łez i wzruszeń po tym jak Ryszard Kruk oznajmił zakończenie działalności Stowarzyszenia Przyjaciół Almanachu Muszyny.
– Po wydaniu 25 Roczników Almanachu Muszyny, 3 egzemplarzy Biblioteki Almanachu Muszyny, po przyznaniu prawie 400 stypendiów dla uzdolnionych dzieciaków z terenu Muszyny i Krynicy Stowarzyszenie kończy swoją działalność, uznając, że wypełniliśmy misję, którą postawiliśmy przed sobą 30 lat temu gdy rozpoczęliśmy wydawanie Almanachu i gdy rozpoczęliśmy nasz program stypendialny. Chcemy żeby nagroda była w dalszym ciągu kontynuowana, chcemy nasze miejsce w tejże nagrodzie przekazać Muzeum Okręgowemu w Nowym Sączu, wydawcy Studiów Sandecjana. Będziemy z Bożenką formalnie, już nie jako stowarzyszenie, pomagali w realizacji tej nagrody, ale Stowarzyszenie Przyjaciół Almanachu Muszyny kończy swoją działalność.
– Szanowni państwo, to wielce ogromy zaszczyt uczestnictwa przez te kilka lat edycji, już 14, nagrody im. Szczęsnego Morawskiego. Oczywiście tej nagrody nie byłoby gdyby nie ludzie, to ludzie tworzą atmosferę, to ludzie tworzą pewne idee, tę perspektywę, którą przed chwileczką nakreślił Ryszard, któremu jestem niezmiernie wdzięczny i można powiedzieć, że można dużo mówić o roli Muzeum i ja się z tym zgodzę bo zawsze byliśmy, zawsze trwaliśmy, ale bez roli małżeństwa Państwa Kruków nie byłoby tej nagrody. Za to Im serdecznie dziękuję – mówił dyrektor Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu Robert Ślusarek.
Po zakończeniu uroczystości laureaci oraz goście zostali zaproszeni na specjalnie przygotowany na tę okazję tort.
XII EDYCJA NAGRODY
5 lipca 2019 roku Starosta Nowosądecki Marek Kwiatkowski wręczył Złote i Srebrne Jabłka Sądeckie podczas spotkania z okazji przyznania XII dorocznej Honorowej Nagrody „Sądecczyzna” im. Szczęsnego Morawskiego za najlepszą książkę dotyczącą Sądecczyzny wydaną w 2018 r.
Złote Jabłko Sądeckie z rąk starosty otrzymał dr Piotr Łopatkiewicz i dr Tadeusz Łopatkiewicz „w podziękowaniu za twórczy wkład w upowszechnianie wiedzy o historii Sądecczyzny i Sądeczan w publikacji „Szkicownik Stanisława Wyspiańskiego z naukowo-artystycznej wycieczki w Sądeckie, Gorlickie i Grybowskie z roku 1889″.
Srebrne Jabłko Sądeckie otrzymał dr hab. Marcin Przybyła w podziękowaniu za twórczy wkład w upowszechnianie wiedzy o historii Sądecczyzny i Sądeczan w publikacji „Przeszłość, pamięć i dziwne ruiny: archeologiczne odkrycia na Górze Zyndrama w Maszkowicach”.
Dziękuję za badanie historii Ziemi Sądeckiej i przybliżanie jej mieszkańcom w sposób przystępny – mówił starosta nowosądecki Marek Kwiatkowski. – Dziękuję też za zwracanie uwagi na elementy, które zostały zapomniane i pokazywanie ich w nowym świetle. Sądecczyzna ma bardzo bogatą i różnorodną historię, powiązaną z kulturą i tradycją. Musimy dbać o to dziedzictwo. Autorzy takich publikacji jak te prezentowane dzisiaj, właśnie to robią. Budujący jest też fakt, że kapituła nagrody miała do oceny aż 40 publikacji! To świadczy o zaangażowaniu sądeczan w odkrywanie historii Sądecczyzny na nowo.
Kapituła zapoznała się z ponad 40 książkami o historii Sądecczyzny, które ukazały się w 2018 r. Siedem spośród nich zostało wytypowanych do tajnego głosowania.
W jego efekcie przyznano nagrody:
- w kategorii prac indywidualnych laureatem Nagrody został Marcin Przybyła za książkę „Przeszłość, pamięć i dziwne ruiny: archeologiczne odkrycia na Górze Zyndrama w Maszkowicach”. Wydawcą książki jest Księgarnia Akademicka. Na drugim miejscu w głosowaniu kapituły uplasowali się: Łukasz Połomski, autor książki „Między zacofaniem a nowoczesnością: społeczeństwo Nowego Sącza w latach 1867–1939″ oraz Stanisław Korusiewicz za książkę „Apel podhalański: słownik biograficzny żołnierzy zmobilizowanych przez 1 Pułk Strzelców Podhalańskich w sierpniu i wrześniu 1939 r.” Na trzecim miejscu znalazła się książka Dawida Golika „Wrzesień 1939 w Dolinie Dunajca”.
- w kategorii prac zbiorowych laureatami Nagrody zostali: dr Piotr Łopatkiewicz oraz dr Tadeusz Łopatkiewicz za książkę „Szkicownik Stanisława Wyspiańskiego z naukowo-artystycznej wycieczki w Sądeckie, Gorlickie i Grybowskie z roku 1889″. Wydawcą książki jest Muzeum Narodowe w Krakowie. Na drugim miejscu w głosowaniu kapituły znalazła się książka „W mieście Nowym Sączu, na Długosza przy Plantach…: I Gimnazjum i Liceum im. Jana Długosza w Nowym Sączu 1818 – 2018″ pod redakcją Jakuba Marcina Bulzaka.
Nagroda ma charakter honorowy, doroczny i przyznawana jest za najlepszą wydaną w poprzednim roku książkę, służącą odkrywaniu nowych kart historii Sądecczyzny. Nagrodę otrzymuje autor wyróżnionej pracy. Możliwe jest także przyznanie Nagrody za pracę zbiorową dotyczącą Sądecczyzny.
Nagrody laureatom wręczyli członkowie kapituły: Leszek Zakrzewski – prezes nowosądeckiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, Robert Ślusarek – dyrektor Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu oraz Bożena Mściwujewska-Kruk – redaktor naczelna „Almanachu Muszyny”. Zgodnie z tradycją laudację w imieniu laureatów ubiegłorocznej edycji Nagrody wygłosiła Beata Wierzbicka.
W trakcie uroczystości odnotowano przypadającą w bieżącym roku osiemdziesiątą rocznicę pierwszego wydania „Rocznika Sądeckiego”. Założycielem i pomysłodawcą nazwy „Rocznika Sądeckiego” był dr Tadeusz Mączyński (1898 – 1955), nauczyciel gimnazjalny w Nowym Sączu. Refleksje na temat jego zasług dla dokumentowania dziejów Sądecczyzny wygłosił profesor dr hab. Andrzej Mączyński.
Organizatorami Nagrody „Sądecczyzna” są: Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu, Polskie Towarzystwo Historyczne – Oddział Nowy Sącz oraz jej inicjator – Stowarzyszenie Przyjaciół „Almanachu Muszyny”. W spotkaniu wzięli udział m.in. radna wojewódzka Marta Mordarska, starosta nowosądecki Marek Kwiatkowski, burmistrz Starego Sącza Jacek Lelek, wójt Łącka Jan Dziedzina, radna powiatowa Maria Barbara Szarota oraz sympatycy historii Sądecczyzny.
Jak co roku, nad wszystkim czuwali: Bożena Mściwujewska-Kruk i Ryszard Kruk.
XI EDYCJA NAGRODY
6 lipca 2018 roku, jak co roku w Ratuszu Miasteczka Galicyjskiego w Nowym Sączu, wręczono doroczną Honorową Nagrodę „Sądecczyzna” im. Szczęsnego Morawskiego. Kapituła postanowiła Nagrodę za rok 2017 przyznać książce Wybrane sandecjana w zbiorach Archiwum Państwowego w Lewoczy. Opracowanie ze wstępem naukowym. Nagrodzone dzieło jest pracą zbiorową: koordynator projektu – Beata Wierzbicka, redakcja naukowa – dr hab. Ewa Danowska oraz ks. prof. dr hab. Józef Marecki, autorzy wstępu, nagłówków, przypisów rzeczowych, indeksów osobowych i geograficznych oraz bibliografii – Beata Wierzbicka i dr Piotr Wierzbicki. Realizator projektu i wydawca – Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu, Muzeum na Zamku w Starej Lubowli oraz Muzeum Spiszu w Spiskiej Nowej Wsi. Rok wydania 2017. Praca wyróżnia się nowatorską i wartą kontynuowania formą prezentacji archiwalnych sandecjanów. Poprzez publikację tekstów w językach polskim, słowackim i angielskim znacznie poszerzono grono jej odbiorców.
W uroczystości wzięli udział liczni goście, w tym Leszek Zegzda – członek zarządu Województwa Małopolskiego, Marek Pławiak – starosta Nowosądecki, Wiesław Piech – wiceprezydent Nowego Sącza, Ewa Zielińska – przewodnicząca Rady Starego Sącza, Kazimierz Gizicki – wiceburmistrz Starego Sącza, Małgorzata Półchłopek – przewodnicząca Rady Krynicy-Zdroju, a także laureaci poprzednich edycji Nagrody. W obecności dostojnych gości Nagrodę wręczyli członkowie kapituły: Leszek Zakrzewski, prezes nowosądeckiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, Robert Ślusarek, dyrektor Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu oraz Bożena Mściwujewska-Kruk, redaktor naczelna „Almanachu Muszyny”. Zgodnie z tradycją laudację wygłosił laureat ubiegłorocznej edycji Nagrody dr Sławomir Wróblewski. Starosta powiatu nowosądeckiego Marek Pławiak odznaczył laureatów odznakami złote i srebrne „Jabłko Sądeckie”. Na zakończenie refleksje na temat „Dzieło Sądecczyzna Szczęsnego Morawskiego pod względem edytorskim – w 155. rocznicę pierwodruku” przedstawiła Katarzyna Zwiercan-Borucka, kustosz w Bibliotece Jagiellońskiej. Otwarto także wystawę o Szczęsnym Morawskim i laureatach Nagrody jego imienia, przygotowaną przez Powiatową i Miejsko-Gminną Bibliotekę Publiczną im. Wiktora Bazielicha w Starym Sączu. Po części oficjalnej długo trwały rozmowy przy okolicznościowym torcie i lampce wina.
X EDYCJA NAGRODY
30 czerwca 2017 roku, podobnie jak w latach poprzednich, w gościnnych progach Miasteczka Galicyjskiego wręczone zostały Honorowe Nagrody „Sądecczyzna” im. Szczęsnego Morawskiego. Nagrody otrzymali:
Dr Sławomir Wróblewski za książkę Rycerstwo ziemi sądeckiej w średniowieczu
Dzieło Sławomira Wróblewskiego, jest pracą doktorską, którą Autor obronił na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Powstało w wyniku wieloletnich badań, w oparciu o szeroką bazę źródłową i jest pracą naukową poświęconą szczegółowemu omówieniu rodów rycerskich zamieszkujących Sądecczyznę od XIII do XV w. – ich genealogii, stanowi posiadania i zmianom własności majątków ziemskich, działalności w sferze publicznej i fundatorskiej. Po charakterystyce ziemi sądeckiej w wiekach średnich i jej najdawniejszego rycerstwa, Autor przedstawia poszczególne rody rycerskie: Czarni Jelenie, Druzynici, Gryfici, Janinowie, Jastrzębce, Korczakowie, Niesobie, Odrowążowie, Ogniwowie Lubowlici, Ostoje, Ośmiorgowie Gierałtowie, Półkozice, Starekonie, Strzemieńczycy, Sulimczycy, Szarzowie, Szreniawici, Świnkowie, Toporowie, Turzynici i Ławkowie. Jest cennym uzupełnieniem do dziejów Sądecczyzny w średniowieczu i znacznie poszerza dotychczasową wiedzę o tym okresie. Dla badaczy genealogii wartość stanowią także załączone w aneksie tablice genealogiczne wybranych rodów rycerskich.
Bogdan Potoniec za książkę Ślady powstania styczniowego na Sądecczyźnie
Praca Bogdana Potońca jest pierwszym, kompleksowym opracowaniem dotyczącym nie badanego szerzej do tej pory zagadnienia jakim był udział rodowitych mieszkańców Sądecczyzny – ochotników w powstaniu styczniowym, a także zaangażowanie w pomoc powstaniu styczniowemu, toczącemu się „za kordonem”, na ziemiach zaboru rosyjskiego. W Nowym Sączu i na Sądecczyźnie osiadło po upadku powstania także sporo uczestników powstania, uciekając przed represjami rosyjskimi. Wielu z nich wniosło cenny wkład w rozwój miasta i regionu, piastując ważne stanowiska – np. byłymi powstańcami byli pierwszy naczelnik stacji w Nowym Sączu, Leon Pyszyński i naczelnik parowozowni – Ignacy Drewnowski. Zaangażowany w sprawy powstania styczniowego i działalność punktu werbunkowego oraz organizację materialnej pomocy dla powstania był Patron naszej Nagrody – Szczęsny Morawski, którego biogram znalazł się również w książce. W wyniku starannej kwerendy archiwalnej, Autor przywrócił pamięci bohaterów tamtych wydarzeń, odkrywając wiele nieznanych do tej pory nazwisk, a także zewidencjonował zachowane mogiły byłych powstańców na cmentarzach na terenie powiatu. Cennym uzupełnieniem, przybliżającym nam wydarzenia i atmosferę tamtych czasów jest pamiętnik Antoniego Borkowskiego, odnaleziony przez Autora w zbiorach biblioteki cyfrowej i przytoczony w oryginalnym brzmieniu w drugiej części książki. Książka stanowi ważne uzupełnienie w historiografii Sądecczyzny XIX wieku, jest także doskonałym źródłem informacji z zakresu biografistyki. Praca przysłuży się popularyzacji tej części historii wśród młodych pokoleń i może służyć także za przewodnik po miejscach na terenie powiatu nowosądeckiego, które świadczą o ludziach i wydarzeniach z tamtego czasu.
Ponadto Anna Florek oraz Justyna Stasiek-Harabin otrzymały specjalne wyróżnienie przyznane przez Stowarzyszenie Przyjaciół Almanachu Muszyny za album-katalog Edmund Cieczkiewicz. Melancholia. Decyzję o przyznaniu wyróżnienia podjęto, biorąc pod uwagę na wysoką wartość artystyczną opracowania. Katalog został przygotowany przez autorki z niezwykłą pieczołowitością i zaangażowaniem emocjonalnym, dzięki czemu powstało dzieło o dużych walorach poznawczych, ukazujące postać i obrazy interesującego, a mało znanego artysty, związanego z Sądecczyzną.
Nagrody wręczyli członkowie kapituły: Leszek Zakrzewski, prezes nowosądeckiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, Robert Ślusarek, dyrektor Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu oraz Bożena Mściwujewska-Kruk, redaktor naczelna „Almanachu Muszyny”. Zgodnie z tradycją laudację wygłosił laureat ubiegłorocznej edycji Nagrody Janusz Hetmańczyk.
Uczestniczący w uroczystości starosta powiatu nowosądeckiego Marek Pławiak odznaczył laureatów odznakami złote i srebrne „Jabłko Sądeckie”. Refleksje na temat „Wierchy – skarbnica wiedzy o górach, zbudowana przez miłośników Tatr – profesjonalistów i amatorów pióra”, wygłosił Wiesław A. Wójcik, redaktor naczelny rocznika „Wierchy”.
IX EDYCJA NAGRODY
1 lipca 2016 roku w Miasteczku Galicyjskim w Nowym Sączu wręczona została doroczna Honorowa Nagroda „Sądecczyzna” im. Szczęsnego Morawskiego w IX edycji Nagrody. Kapituła obradowała w składzie: Leszek Zakrzewski, prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego – oddział Nowy Sącz, Bożena Mściwujewska-Kruk, redaktor naczelna „Almanachu Muszyny”, profesor dr hab. Julian Dybiec, członek zespołu redakcyjnego „Almanachu Łąckiego” oraz Robert Ślusarek, dyrektor Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu.
Kapituła postanowiła przyznać Nagrodę Januszowi Hetmańczykowi za książkę „Koloniści józefińscy w Zagorzynie koło Łącka”. Wydawca: Stowarzyszenie „Brynica” w Dobieszowicach.
Jest to pierwsza monografia regionalna o kolonistach napisana na podstawie skrupulatnie wykorzystanych materiałów archiwalnych polskich, austriackich, lwowskich i niemieckich. Jest to książka z pogranicza historii i genealogii. Ukazuje nie tylko przeszłość osadników, ale i współczesność, rozproszenie i działalność np. w USA. Jest bardzo starannie typograficznie wykonana.
Ponadto, kontynuując rozszerzoną w roku ubiegłym formułę Nagrody o kategorię prac zbiorowych, przyznano dwie równorzędne Nagrody w tej kategorii dla:
- „Niepokalanki w Nowym Sączu: katalog wystawy październik – grudzień 2015”, teksty Matka Wawrzyna Chwedoruk et al.; oprac. not katalogowych Anna Florek; oprac. red. Leszek Migrała; fot. Piotr Droździk et al. Wydawca: Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu. Nagrodzeni: Leszek Migrała – jako redaktor książki oraz autorzy artykułów: m. Wawrzyna Chwedoruk SCIC, Marek Wcześny, Leszek Migrała, Edyta Ross-Pazdyk, Barbara Szafran, Maria Marcinowska, Beata Wierzbicka, Anna Florek.Kapituła doceniła walory edukacyjne tego wydawnictwa, będącego katalogiem z wystawy zorganizowanej w Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu w 2015 roku. Publikacja przybliża historię Zgromadzenia, postać założycielki bł. Marceliny Darowskiej, początki nowosądeckiego klasztoru i działalność sióstr na przestrzeni lat, a w części katalogowej prezentuje najciekawsze dzieła kultury materialnej, głównie z zakresu malarstwa i rzeźby.
- „Nowy Sącz i Sądecczyzna w czasie I wojny światowej”. Praca zbiorowa pod red. Grzegorza Olszewskiego; Wydawca Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Nowym Sączu. Nagrodzeni: Grzegorz Olszewski – jako redaktor książki oraz autorzy artykułów: Leszek Migrała, Jerzy Giza, Łukasz Poremba, Leszek Zakrzewski, Paweł Terebka, Bogdan Potoniec.Praca ma charakter kompendium wiedzy o wydarzeniach czasu pierwszej wojny światowej w Nowym Sączu i granicach obecnego powiatu nowosądeckiego. W części jest syntezą informacji rozproszonych w wielu źródłach, pozostałe dane publikowane są niejednokrotnie po raz pierwszy. Autorom udało się dotrzeć do wielu nieznanych dokumentów i miejsc w poszukiwaniu śladów sprzed stu lat, m.in. zapisów z kronik parafialnych i szkolnych.
Kapitula zdecydowała się rozszerzyć formułę Nagrody Sądecczyzna im. Szczęsnego Morawskiego o nagradzanie także prac zbiorowych, dostrzegając w tym szansę na zachęcanie kolejnych autorów do opracowywania i wydawania w formie książkowej pokłosia konferencji naukowych, podejmujących tematykę naszego regionu. Przyczyni się to do wzbogacenia wiedzy o Sądecczyźnie.
VIII EDYCJA NAGRODY
W dniu 3 lipca 2015 roku Kapituła Honorowej Nagrody „SĄDECCZYZNA” im. Szczęsnego Morawskiego w skład której wchodzą: Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Nowym Sączu, „Almanach Muszyny” – Stowarzyszenie Przyjaciół Almanachu Muszyny, Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu oraz Komitet Redakcyjny „Rocznika Sądeckiego” ogłosiła w Ratuszu Miasteczka Galicyjskiego, że w VIII edycji konkursu przyznała dwie Honorowe Nagrody „SĄDECCZYZNA” im. Szczęsnego Morawskiego za książki wydane w roku 2014.
- Grzegorz Olszewski za pracę „Ziemia Sądecka. Monografia historyczna administracji lokalnej”. Wydawca: Powiat Nowosądecki i Powiatowy Młodzieżowy Dom Kultury w Starym Sączu. Skład i druk: Drukarnia GOLDRUK Wojciech Golachowski. Grzegorz Olszewski otrzymał pamiątkową statuetkę będącą symbolem Nagrody Szczęsnego Morawskiego.
- Praca zbiorowa pod red. Dawida Golika, „Masz synów w lasach, Polsko…: podziemie niepodległościowe i opór społeczny na Sądecczyźnie w latach 1945-1956”. Wydawca: Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie, Muzeum Okręgowe w Nowym, Sączu, Katolickie Stowarzyszenie Civitas Christiana Oddział w Nowym Sączu, Stowarzyszenie Dla Miasta w Nowym Sączu. Skład i druk: Drukarnia GOLDRUK Wojciech Golachowski. Pamiątkową statuetkę otrzymał autor opracowania redakcyjnego Dawid Golik, zaś autorzy artykułów składających się na książkę pamiątkowe dyplomy.
Nagrodę wręczyli członkowie Kapituły Nagrody: Leszek Zakrzewski, prezes Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego w Nowym Sączu, przewodniczący kapituły, Bożena Mściwujewska-Kruk, redaktor naczelna „Almanachu Muszyny”, sekretarz kapituły oraz Robert Ślusarek, dyrektor Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu.
VII EDYCJA NAGRODY
W dniu 4 lipca 2014 roku w Miasteczku Galicyjskim dr Anna Janota-Strama odebrała Honorową Nagrodę „SĄDECCZYZNA” im. Szczęsnego Morawskiego za wydaną w roku ubiegłym książkę „Stadniccy herbu Szreniawa z Nawojowej: dzieje rodu”. Praca ukazała się w warszawskim wydawnictwie DiG w roku 2013. Nagrodę wręczyli członkowie Kapituły Konkursu: Leszek Zakrzewski, prezes Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego w Nowym Sączu, Bożena Mściwujewska-Kruk, redaktor naczelna „Almanachu Muszyny”, Zofia Pulit, zastępca dyrektora Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, oraz Stanisław Pażucha, członek redakcji „Almanachu Sądeckiego”, natomiast Honorową Odznakę „Srebrne Jabłko Sądeckie” wręczył laureatce starosta nowosądecki Jan Golonka. Laudację wygłosił Grzegorz Olszewski ubiegłoroczny laureat Nagrody.
„Stadniccy herbu Szreniawa z Nawojowej. Dzieje rodu”; są pozycją wydaną na bazie powstałego wcześniej doktoratu, stąd opartą na solidnej bazie źródłowej, słabo w zasadzie wcześniej rozpoznanej. Monografia rodziny Stadnickich jest pozycją ważną dla dziejów Sądecczyzny. Związane jest to z ukazaniem istotnej roli, jaką Stadniccy odgrywali w tym regionie na przestrzeni prawie 150 lat. Reprezentując patriotyzm, zaangażowanie w życie polityczne i społeczne, dbając o rozwój oświaty, kultury, oszczędnie gospodarując, stanowili ważny składnik sądeckiej społeczności i wzór dla innych rodzin. Warto podkreślić, że praca obok ukazania dziejów rodziny, stanowi także ciekawy przyczynek do historii Nawojowej. Autorka przedstawia także zarys historii całego rodu Stadnickich, opisując pierwszych legendarnych przodków, a następnie dzieje poszczególnych linii z uwypukleniem co ciekawszych, czy znaczących postaci. Odrębnej analizie poddana została również historia herbu Szreniawa, która przyniosła nieoczekiwane i istotne wnioski, co do przynależności herbowej Stadnickich. Powrót potomków Stadnickich do Nawojowej, związany z odzyskaniem pałacu i dążeniami do jego wyremontowania, stanowić powinien tym większą zachętę do zapoznania się z dziejami tej zasłużonej dla Sądecczyzny rodziny.
VI EDYCJA NAGRODY
W dniu 5 lipca 2013 roku w Miasteczku Galicyjskim Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu w trakcie obrad IV Forum Prasy Sądeckiej wręczona roku została szósta już doroczna Nagroda „Sądecczyzna” im. Szczęsnego Morawskiego.
Kapituła Nagrody nagrodziła książkę „Więzniowie KL Auschwitz z powiatu nowosądeckiego: księga pamięci”, autorstwa Grzegorza Olszewskiego, za wybitne walory poznawcze, podjęcie pionierskiego wysiłku ustalenia listy mieszkańców Sądecczyzny, albo osób związanych z naszym regionem, które były osadzone w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. Kapituła podkreśliła solidność warsztatową pracy. Książka stanowi cenną pozycję także dla poszukiwań genealogicznych i jest owocem kilkuletniej pracy Autora i przeprowadzonej kwerendy w Państwowym Muzeum byłego Niemieckiego Obozu Koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. O decyzji Kapituły poinformował Leszek Zakrzewski. Nagrodę wręczyli: Bożena Mściwujewska-Kruk i Robert Ślusarek, zaś laudację wygłosił Artur Franczak. Laureat Nagrody otrzymał zgodnie z tradycją wyróżnienie „Srebrne Jabłko Sądeckie” przyznane przez Starostę Nowosądeckiego.
V EDYCJA NAGRODY
W dniu 6 lipca 2012 roku w Miasteczku Galicyjskim w Nowym Sączu, podczas obrad III Forum Prasy Sądeckiej, wręczona została jubileuszowa V Nagroda im. Szczęsnego Morawskiego za najlepszą książkę dotyczącą Sądecczyzny, wydaną w roku 2011.
W roku 2012 decyzją kapituły laureatem nagrody został ks. Jan Kudelka za pracę „Kościół na Sądecczyźnie w godzinie próby 1939-1945”. Laudację wygłosił ks. dr Jan Piotrowski, kapelan J.Św., prepozyt Kapituły Kolegiackiej w Nowym Sączu.
Praca zawiera zarys dziejów Kościoła na Ziemi Sądeckiej od 1772 roku do roku 1939. Omawia główne wątki okupacji hitlerowskiej na Sądecczyźnie, funkcjonowanie w tym okresie Kościoła katolickiego oraz represje okupanta wobec Kościoła i duchowieństwa. Autor przedstawia własny punkt widzenia na zbrodnie biegonickie (1939-1941) oraz przybliża sylwetki męczenników, świeckich i duchownych, z Sądecczyzny z okresu okupacji hitlerowskiej. Wielką wartością pracy jest oparcie się autora na wielu nieznanych osobistych relacjach świadków zdarzeń.
IV EDYCJA NAGRODY
W dniu 1 lipca 2011 roku w trakcie II Forum Prasy Sądeckiej wręczona została doroczna Nagroda Szczęsnego Morawskiego za dotycząca Sądecczyzny książkę wydaną w roku 2010.
W czwartej edycji konkursu decyzją Kapitały nagrodę otrzymał dr Józef Skrabski, adiunkt w Instytucie Historii Sztuki i Kultury Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II za pracę: Kościoły Grybowa. Monografia historyczno-artystyczna, Kraków 2010, str. 478. Nagrodzona książka to monografia historyczno-artystyczna, która z perspektywy czasu przedstawia przeobrażenia dokonujące się w Grybowie w obrębie miejskich świątyń: kościoła parafialnego, kościoła św. Bernardyna (drewnianego z XV w.) i dwóch innych średniowiecznych świątyń drewnianych, nieistniejących już w XIX w., ale udokumentowanych przez źródła archiwalne.
Nagrodę w postaci pamiątkowego grawertonu wykonanego przez artystę Józefa Steca wręczyli członkowie kapituły: Robert Ślusarek, Bożena Mściwujewska-Kruk, Leszek Migrała oraz starosta nowosądecki Jan Golonka, który ponadto odznaczył laureata „Srebrnym Jabłkiem Sądeckim”.
III EDYCJA NAGRODY
2 lipca 2010 r., tradycyjnie w sali Ratusza w Miasteczku Galicyjskim, nagroda im. Szczęsnego Morawskiego została wręczona po raz trzeci. Kapituła wyróżniła tym razem wydaną w roku 2009 książkę pt. Nowosądecka Lista Katyńska. Autor tej publikacji, Jerzy Giza, działacz niepodległościowy i historyk, wnuk gen. Józefa Gizy, założyciel oraz dyrektor Niepublicznej Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Krakowie pracował nad drugim wydaniem swej pracy kilkanaście lat. Umieścił w niej 224 biogramy katyńczyków z sądeckimi korzeniami.
Ceremonia wręczenia nagrody odbyła się podczas Forum Prasy Sądeckiej w Miasteczku Galicyjskim. Laudację na cześć laureata wygłosił prezes PTH Leszek Zakrzewski.
Pamiątkowy grawerton wręczyli laureatowi redaktor naczelna „Almanachu Muszyny” Bożena Mściwujewska-Kruk i dyrektor Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu Robert Ślusarek. W imieniu starosty nowosądeckiego Jana Golonki dyrektor Ślusarek wręczył laureatowi „Srebrne Jabłko Sądeckie” w uznaniu zasług dla kultury Sądecczyzny. Dziękując za nagrodę, Jerzy Giza przedstawił wykład o patriotyzmie.
II EDYCJA NAGRODY
Laureatem II edycji nagrody został Jerzy Leśniak. Otrzymał ją za książkę pt. Szkoła Chrobrego 1908–2008, uznaną za najlepszą publikację dotyczącą dziejów i kultury Sądecczyzny, opublikowaną w 2008 roku. Nagrodę wręczyli przedstawiciele organizatorów konkursu, czyli Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego w Nowym Sączu, redakcji „Almanachu Muszyny” oraz Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu. Uroczystość odbyła się 3 lipca 2009 r. w Ratuszu w Miasteczku Galicyjskim.
W wygłoszonych w imieniu organizatorów konkursu laudacjach Leszek Zakrzewski, prezes PTH w Nowym Sączu, i Bożena Mściwujewska-Kruk, redaktor naczelna „Almanachu Muszyny”, podkreślili wielki wkład pracy autora w zgromadzenie cennego dla przyszłych badaczy dziejów edukacji na Sądecczyźnie materiału faktograficznego, stawiając nagrodzoną książkę jako przykład wzorcowego opracowania dziejów szkoły.
W imieniu starosty sądeckiego Jana Golonki dodatkową nagrodę „Srebrne Jabłko Sądeckie” wręczył laureatowi Józef Zygmunt, członek zarządu Powiatu Nowosądeckiego.
I EDYCJA NAGRODY
Pierwszymi laureatami Nagrody, uhonorowanymi także nagrodą starosty sądeckiego „Srebrne Jabłko Sądeckie”, zostali Piotr i Tadeusz Łopatkiewiczowie z Krosna. Są oni autorami wydanej w roku 2007 przez Muzeum Narodowe w Krakowie dwutomowej pracy, której pełny tytuł brzmi: Stanisława Tomkowicza Inwentarz zabytków powiatu sądeckiego. Z rękopisów Autora wydali i własnymi komentarzami opatrzyli Piotr i Tadeusz Łopatkiewiczowie.
Wartość tego dzieła można śmiało porównać do takich pomnikowych dzieł, jak Sądecczyzna Szczęsnego Morawskiego i prace ks. Jana Sygańskiego. Niezwykła staranność w przygotowaniu komentarzy, opracowanie rękopisu z wielką pieczołowitością, a także bardzo bogaty materiał ilustracyjny stanowią o znaczeniu tej publikacji dla badaczy historii sztuki na Sądecczyźnie.
Przedstawiciele kapituły dokonali uroczystego wręczenia wyróżnienia 4 lipca 2008 r. w Miasteczku Galicyjskim, w obecności wicestarosty nowosądeckiego Mieczysława Kiełbasy i posła na Sejm RP Bronisława Dutki. Po otrzymaniu nagrody i dyplomów obaj autorzy przedstawili zarys działań podjętych w ramach opracowywania tego dzieła, poświęcając także czas na nakreślenie