I Starosądecki Dzień Pamięci o Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata
W dniu 6 marca 2021 roku – w związku z Europejskim Dniem Pamięci o Sprawiedliwych – zainaugurowano I Starosądecki Dzień Pamięci o Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata, będący hołdem dla przeciwników totalitaryzmów i zbrodni przeciw ludzkości w czasach II wojny światowej. Święto ustanowił Parlament Europejski 10 maja 2012 roku, postulując, by dokonania Sprawiedliwych – osób ratujących życie ludności żydowskiej w okresie Holocaustu – rozszerzyć na cały świat.
6 marca to data honorująca w Europie i na świecie pamięć o rocznicy śmierci Mosze Bejskiego – sędziego, przewodniczącego komisji Sprawiedliwych izraelskiego instytutu Yad Vashem, współtwórcy definicji Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata, inicjatora Ogrodów Sprawiedliwych w Jerozolimie. Jak powiedział w przemówieniu św. Jan Paweł II – goszcząc 23 marca 2000 roku w Jerozolimie, w Instytucie Yad Vashem:
„cześć, jaką państwo Izrael oddaje Sprawiedliwym Wśród Narodów Świata za bohaterstwo, które okazali, ratując Żydów, czasem za cenę własnego życia, jest wyrazem przekonania, że nawet w najmroczniejszych czasach nie wszystkie światła gasną…”
Ideą I Starosądeckiego Dnia Pamięci o Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata jest popularyzowanie wiedzy o życiu i dokonaniach Bohaterów czasów II wojny światowej: Sprawiedliwych – stanowiących wzór człowieczeństwa – oraz Ofiar Holocaustu. Inicjatywa „Nie wszystkie światła gasną” ma na celu ocalenie od niepamięci wojennych historii Rodzin: polskich i żydowskich.
Inicjatorami pierwszego w historii Starego Sącza wydarzenia są:
- Powiatowa i Miejsko – Gminna Biblioteka Publiczna im. Wiktora Bazielicha w Starym Sączu
- autorka projektu edukacyjnego „Był sobie sztetl…” pani Jadwiga Postawa – nauczycielka Szkoły Podstawowej nr 1 im. ks. prof. Józefa Tischnera w Starym Sączu.
Gośćmi I Starosądeckiego Dnia Pamięci o Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata, który promuje inicjatywa nawiązująca do słów św. Jana Pawła II: „Nie wszystkie światła gasną…”, byli:
- Pan Józef Jarosz – Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata, bohater książki „Ostatni Sprawiedliwi” (z którym – w okresie pandemii – organizatorzy połączyli się telefonicznie)
- Pani Anna Grygiel – Huryn, przewodnicząca Małopolskiego Oddziału Stowarzyszenia „Dzieci Holocaustu” z siedzibą w Krakowie, bohaterka książki „Ostatni Sprawiedliwi”, która w lutym 2020 roku ukazała się nakładem wydawnictwa Znak, uratowana przez związanego z Sądecczyzną Pana Józefa Jarosza – Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata,
- Pan Artur Franczak – historyk, badacz dziejów i zagłady Żydów na Sądecczyźnie, współautor publikacji „Ciemności Kryją Ziemię”,
- Pan dr Łukasz Połomski – historyk, założyciel i dyrektor „Sądeckiego Sztetla”, publicysta, badacz dziejów Sądecczyzny, mniejszości narodowych i Galicji, współautor, m.in. publikacji „Ciemności Kryją Ziemię”,
- Pan Marcin Zgłobiś – specjalista ds. ekspozycji muzeum.
Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej.
I Starosądecki Dzień Pamięci o Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata honorował także pamięć o Annie Sokołowskiej – Sprawiedliwej Wśród Narodów Świata, nowosądeczance, nauczycielce języka polskiego, aresztowanej za pomoc uczennicom żydowskiego pochodzenia, a następnie skierowanej do niemieckiego obozu zagłady – Ravensbrück, gdzie poniosła śmierć w 1945 roku.
Honorowy patronat nad wydarzeniem pełnili:
- Burmistrz Starego Sącza- Pan Jacek Lelek,
- „Sądecki Sztetl”,
- Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej.
Mając na uwadze inicjatywy dydaktyczno – wychowawcze dedykowane młodzieży – w ramach edukacji bibliotekarzy, nauczycieli, młodzieży i rodziców – współpracę z koordynatorami projektu „Był sobie sztetl…” zadeklarowało Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej.
W związku z pandemią w 2021 roku inauguracja uroczystości miała charakter zamknięty.
Relacja ze spotkania:
Realizacja: Dariusz Ptak / Starysacz.info