O historii Słowacji
5 września 2023 r. zgromadzeni w Starosądeckiej Bibliotece goście mieli okazję spotkać się z osobami zaangażowanymi w wydanie publikacji pt. „Historia Słowacji”, napisanej dla czytelników polskich przez czeskiego profesora Jána Rychlíka we współpracy z zespołem w składzie: Ján Gbúr, Milan Pokorný i Anna Zelenková.
Głównym gościem wieczoru był historyk i slawista Andor Mészáros, węgierski recenzent treści planowanego wydawnictwa. Zanim jednak przedstawił swoje uwagi, zebrani mogli zapoznać się z sukcesami i planami wydawniczymi Towarzystwa Polsko-Czeskiego we Wrocławiu, które postanowiło wydać wspomnianą wyżej „Historię Słowacji”. Opowiedział o tym dr Ryszard Gładkiewicz, przewodniczący PCzTN.
Po wystąpieniu Andora Mészárosa do dyskusji włączył się prof. Andrzej Małkiewicz, polski recenzent planowanej publikacji, wskazując jej zalety i wady oraz odnosząc się do uwag swojego przedmówcy. Pojawiły się kwestie dotyczące nazewnictwa miejscowości w ciągu historycznym (np. Preszburg – Bratysława, Buda i Peszt – Budapeszt), obecności etnosu słowackiego w obrębie Królestwa Węgier i formowania tożsamości narodowej naszych sąsiadów od osiemnastego wieku. Z punktu widzenia historii madziarskiej zaakcentowano znaczenie zmian granic po I wojnie światowej, kiedy Węgry utraciły charakter państwa wielu narodów i języków. Stwierdzono istotną potrzebę popularyzacji historii i kultury krajów sąsiednich, o których najczęściej powtarza się tylko stereotypy (np. mówiąc, że po drugiej stronie Tatr są Czechy). Atmosferę spotkania ubarwił anegdotami sądecki etnograf, bohemista, regionalista i pisarz Antoni Kroh.
W księdze pamiątkowej Biblioteki dr Mészáros napisał:
Z wdzięcznością i podziękowaniem za nadzwyczaj wyborne rozmowy starosądeckie i serdeczną gościnę w mieście, gdzie byłem po raz pierwszy, ale na pewno nie ostatni.
Spotkanie prowadził Witold Kaliński, przewodniczący Stowarzyszenia „Amici Hungariae”, którego członkowie z zainteresowaniem wysłuchali opinii historyków.
Maria Marcinowska
fot. Henryk Musiał