7 lipca 2023 roku w trakcie uroczystości w siedzibie Powiatowej i Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Starym Sączu wręczone zostały Nagrody i Wyróżnienie w ramach XVI edycji dorocznej honorowej Nagrody „Sądecczyzna” im. Szczęsnego Morawskiego.
Celem realizowanej od roku 2007 inicjatywy jest nagradzanie i wyróżnianie wydanych w poprzednim roku książek, służących odkrywaniu nieznanych kart historii Sądecczyzny, a także promowanie zasług jej patrona, Szczęsnego Morawskiego, w badaniach i dokumentowaniu jej dziejów. Kapituła Nagrody, na podstawie analizy książek wydanych w roku 2022, postawiła przyznać trzy Nagrody i jedno Wyróżnienie.
Nagrody w kategorii prac indywidualnych
- Tadeusz M. Trajdos, Warsztat malarski Alojzego Zompha w Bardiowie oraz Wiktora Zompha w Bardiowie i Krynicy w drugiej połowie XIX wieku, Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich, Warszawa, 2022. Książka autorstwa wybitnego znawcy problematyki dziejów Sądecczyzny i Spiszu zbiera znane, ale publikowane jedynie w rocznikach, a także niepublikowane fakty stanowiące efekt archiwalnych kwerend. Praca jest nowatorskim spojrzeniem na losy oraz twórczość artystów Alojzego i Wiktora Zomphów, których prace stanowią ważny element budownictwa sakralnego pogranicza Sądecczyzny i Spiszu. Autor zamieszcza spis odkrytych przez niego prac autorstwa Zomphów. Książka porządkuje dotychczasowy stan wiedzy, stawia ważne hipotezy i zachęca do badań twórczości i dziejów życia obu artystów.
- Robert Kowalski, Z biegiem rzeki Łososiny, Szkice historyczne: ludzie, miejsca, wydarzenia, Towarzystwo Historyczne Oddział w Nowym Targu, Łososina – Nowy Targ, 2022. Praca – zgodnie ze swoim założeniem – nie podejmuje próby całościowego spojrzenia na dzieje omawianego regionu. Zawiera szereg interesujących szkiców podzielonych na cztery działy: Ludzie, Miejsca, Wydarzenia oraz Miscellanea, z których część prezentuje nieznane fakty dotyczącego miejscowości położonych w dolinie Łososiny. Pomogą one badaczom zajmującym się kompleksowo badaniem tego regionu. Wielką wartością pracy są teksty oparte na relacjach świadków omawianych zdarzeń.
Nagroda w kategorii prac zespołowych
- Katalog wystawy Dworki, pejzaże, portrety. Twórczość Bronisławy Rychter-Janowskiej, Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu, Nowy Sącz, 2022, redakcja: Anna Florek, Edyta Ross-Pazdyk, Justyna Stasiek-Harabin. Katalog jest pokłosiem wystawy prezentowanej w Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu od 1 lipca do 1 października 2022 r. Praca zawiera cztery szkice z nowatorskim podejściem do twórczości i losów Bronisławy Rychter-Janowskiej. Są to: „Bronisława Rychter-Janowska – z tradycjami i wartościami w herbie”, „Bronisława Rychter-Janowska – życie w miłości do sztuki”, „Na czwartym pięterku u Bronki”, wszystkie autorstwa dra Piotra Gryglaszewskiego, a także „Na przekór awangardzie. Twórczość Bronisławy Rycher-Janowskiej”, autorstwa Anny Florek.
Wyróżnienie przyznane przez prezydium Kapituły
- Małgorzata Bajorek, Kinga Polańska, Ślad, Stowarzyszenie „Klucz Muszyński” w Muszynie, Muszyna, 2022. Autorki przedstawiają sześć historii muszyńskich żydowskich rodzin, opierając zarysy ich losów na wspomnieniach krewnych, którzy przeżyli Holokaust, na opowieściach starszych pokoleń muszynian, na resztkach zachowanych dokumentów oraz fotografii. Niemieccy oprawcy próbowali zatrzeć po mieszkańcach Muszyny wyznania mojżeszowego najdrobniejszy ślad. Autorki wykorzystały nawet skromne wspomnienia osób, które zachowały w pamięci bolesny czas Holokaustu, aby udokumentować tytułowy „ślad”. Książkę zilustrowano skanami oryginalnych dokumentów oraz fotografii.
Nagrody w obecności członków Kapituły wręczyli członkowie jej prezydium: Monika Jackowicz-Nowak, dr Robert Ślusarek oraz Bożena Mściwujewska-Kruk, a także zaproszeni goście Edward Ciągło członek Zarządu Powiatu Nowosądeckiego i Burmistrz Starego Sącza Jacek Lelek.
Zgodnie z tradycją Nagrody, laudacje wygłosili laureaci jej ubiegłorocznej edycji – dr Agata Tobiasz, w imieniu Bogdana Potońca laudacje odczytał Sylwester Rękas.
W imieniu Starosty Powiatu Nowosądeckiego Marka Kwiatkowskiego gratulacje nagrodzonym i wyróżnionym przekazał Edward Ciągło członek Zarządu Powiatu Nowosądeckiego oraz odznaczył profesora Tadeusza Trajdosa Złotym Jabłkiem Sądeckim, a Roberta Kowalskiego srebrnym.
Stosownie do regulaminu Nagrody profesor Tadeusz Trajdos oraz Robert Kowalski, autorzy nagrodzonych prac indywidualnych, zostali zaproszeni w skład Kapituły Nagrody. Artystyczne pamiątkowe plakiety dla nagrodzonych, podobnie jak w latach minionych, wykonał znany sądecki konserwator sztuki Józef Stec.
Laureaci XV edycji Nagrody „Sądecczyzna” im. Szczęsnego Morawskiego
- 2007 – dr Piotr Łopatkiewicz i dr Tadeusz Łopatkiewicz, Stanisława Tomkowicza Inwentarz zabytków powiatu sądeckiego
- 2008 – Jerzy Leśniak, Szkoła Chrobrego 1908–2008
- 2009 – Jerzy Giza, Nowosądecka Lista Katyńska
- 2010 – dr Józef Skrabski, Kościoły Grybowa
- 2011 – ks. dr Jan Kudelka, Kościół na Sądecczyźnie w godzinie próby 1939–1945
- 2012 – Grzegorz Olszewski, Więźniowie KL Auschwitz z powiatu nowosądeckiego. Księga pamięci
- 2013 – dr Anna Janota-Strama, Stadniccy herbu Szreniawa z Nawojowej. Dzieje rodu
- 2014 – Grzegorz Olszewski, Ziemia Sądecka. Monografia historyczna administracji lokalnej oraz praca zbiorowa pod red. dr. Dawida Golika, Masz synów w lasach, Polsko… Podziemie niepodległościowe i opór społeczny na Sądecczyźnie w latach 1945–1956
- 2015 – Janusz Hetmańczyk, Koloniści józefińscy w Zagorzynie koło Łącka oraz prace zbiorowe: Niepokalanki w Nowym Sączu. Katalog wystawy październik – grudzień 2015, oprac. red. Leszek Migrała; Nowy Sącz i Sądecczyzna w czasie I wojny światowej pod red. Grzegorza Olszewskiego
- 2016 – dr Sławomir Wróblewski, Rycerstwo ziemi sądeckiej w średniowieczu oraz Bogdan Potoniec, Ślady powstania styczniowego na Sądecczyźnie
- 2017 – Wybrane sandecjana w zbiorach Archiwum Państwowego w Lewoczy. Nagrodzone dzieło jest pracą zbiorową: koordynator projektu – Beata Wierzbicka, redakcja naukowa – dr hab. Ewa Danowska oraz ks. prof. dr hab. Józef Marecki
- 2018 – dr hab. Marcin Przybyła, Przeszłość, pamięć i dziwne ruiny: archeologiczne odkrycia na Górze Zyndrama w Maszkowicach oraz dr Piotr Łopatkiewicz i dr Tadeusz Łopatkiewicz, Szkicownik Stanisława Wyspiańskiego z naukowo-artystycznej wycieczki w Sądeckie, Gorlickie i Grybowskie z roku 1889
- 2019 – dr Marek Smoła, Dzieje parafii św. Wawrzyńca w Nowym Sączu-Biegonicach: środowisko – kościół – życie religijne oraz O miłości Ojczyzny nie deklamowaliśmy…: wspomnienia Antoniego Sejmeja Górszczyka, oprac. Sylwester Rękas
- 2020 – Krakowiacy, Lachy, Górale. Stroje wsi małopolskiej. T. 1–10, red. Maria Brylak-Załuska oraz NIEDZICA Monografia 1320–2020, pod red. Anna Mlekodaj i Elżbieta Łukuś, 2020 oraz METRYKA Józefińska i Franciszkańska Łącka (1787, 1829), oprac. i wydał prof. dr hab. Julian Dybiec. Przyznano także NAGRODĘ SPECJALNĄ za całokształt wieloletnich wysiłków na rzecz badania historii Sądecczyzny Tadeuszowi Dudzie, autorowi książki Starosądecki słownik biograficzny
- 2021 – Bogdan Potoniec, Młyny i tartaki wodne doliny Popradu oraz dr Agata Tobiasz, Zakochany w górach i lasach. O wędrówkach Szczęsnego Morawskiego
Kapituła Nagrody „Sądecczyzna” im. Szczęsnego Morawskiego.
Przedstawiciele założycieli Nagrody
oraz jej dotychczasowi laureaci (kolejność alfabetyczna)
Prof. dr hab. Julian Dybiec, laureat Nagrody, Jerzy Giza, laureat Nagrody, Janusz Hetmańczyk, laureat Nagrody, Monika Jackowicz-Nowak, dyrektor Powiatowej i Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Starym Sączu, dr Anna Janota-Strama, laureatka Nagrody, dr ks. Jan Kudelka, laureat Nagrody, dr Piotr Łopatkiewicz, laureat Nagrody, dr Tadeusz Łopatkiewicz, laureat Nagrody, Bożena Mściwujewska-Kruk, redaktor naczelna „Almanachu Muszyny”, Grzegorz Olszewski, laureat Nagrody, Bogdan Potoniec, laureat Nagrody, dr hab. Marcin Przybyła, laureat Nagrody, Sylwester Rękas, laureat Nagrody, dr Marek Smoła, laureat Nagrody, dr hab. Józef Skrabski, laureat Nagrody, dr Robert Ślusarek, dyrektor Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, dr Agata Tobiasz, laureatka Nagrody, dr Sławomir Wróblewski, laureat Nagrody
